door: Roland Huguenin (Jazzflits)
In Brazilië is hij een gevierd gitarist en componist. In Nederland is Yamandu Costa een goed bewaard geheim. Hij is hier vrij onbekend en niet zo vaak te bewonderen.
Het selecte gezelschap dat aanwezig was in de uitverkochte Blue Note zaal, wist heel goed wat hem zo bijzonder maakt. De gitaarvirtuoos gaf een exclusief concert in het Conservatorium van Amsterdam.
Het selecte gezelschap dat aanwezig was in de uitverkochte Blue Note zaal, wist heel goed wat hem zo bijzonder maakt. De gitaarvirtuoos gaf een exclusief concert in het Conservatorium van Amsterdam.
Yamandu Costa (Foto: Joke Schot)
Costa kijkt met schalkse pretogen als hij de zaal inloopt. Glimlachend buigt hij, zijn gitaar losjes in zijn hand. Ontspannen neemt hij plaats op een rechte stoel en zet zijn in espadrilles gestoken voeten op een bankje. Het publiek houdt de adem in. Hij neemt de 7-snarige gitaar in zijn handen en speelt à la minute zijn eerste loepzuivere frasen. Je ogen worden automatisch naar zijn handen getrokken. Wat je hoort, stemt niet overeen met wat je ziet. Met een rust alsof hij bij een kampvuur zit, speelt Costa een melodie die is ingebed in complexe harmonische structuren en ritmische contrasten.
Yamandu Costa is een buitengewoon getalenteerd musicus. Wereldwijd wordt hij bewonderd door muzikanten die zich laten inspireren door zijn arrangementen en zijn manier van spelen. Op geheel eigen wijze interpreteert hij de klassieke en populaire muziek van Braziliaanse meesters als Baden Powell en Antonio Carlos Jobim. Stijlen uit het zuiden van Brazilië, Uruguay en Argentinië en invloeden van meesters als Lucio Yanél en Astor Piazzolla, zijn niet uit zijn werk weg te denken. Ook zijn er invloeden uit de Caraïben en van dixieland in zijn muziek aanwezig. Costa deinst nergens voor terug. Moeiteloos verweeft hij akkoorden in zijn stukken waar menig jazzgitarist zich de vingers bij aflikt.
In de muziekdocumentaire Brasileirinho (2005) van Mika Kaurismmaki, over de Braziliaanse choro in Rio de Janeiro, vertelt Yamandu Costa over zijn muzikale erfenis. [...] “Een familie van spontane muzikanten, barstend van leven en talent. Mijn moeder van Italiaanse afkomst, mijn vader, Braziliaan, zijn geëngageerd in de cultuur dankzij het toeval, het talent. Uit dat huwelijk ben ik geboren. Ik ademde muziek. Muziek doet me goed, maakt me gelukkig. Door dat huwelijk ben ik gek op geluid, op muziek, die manier van voelen, dat onbestaande woord, die onbestaande kleur. Ik maak deel uit van dat gevoel. Dat is wat ik zoek in mijn muziek.”
Over zijn instrument zegt hij: [...] “De 7-snarige gitaar is een heel orkest, een orkestrale gitaar. Een intelligente gitaar die naar intelligentie snakt. Een gitaar die niet blind speelt, die geen zekerheid biedt. Het is een instrument dat ideeën aanreikt.”
Vol overgave speelde Costa vijf kwartier aaneengesloten door en gaf het beste van zichzelf. In zijn spel bracht hij alle facetten uit de Braziliaanse muziek bijeen en maakte die tot een ongekende belevenis. Hij speelde composities van zichzelf en van onder anderen Pixinguinha, Tom Jobim en Baden Powell, de grote meesters uit het (nabije) verleden.
Costa is een onwaarschijnlijk complete gitarist. Hij heeft alle facetten van zijn instrument verkend. Moeiteloos combineert hij de mogelijkheden van de gitaar in zijn spel. De gitaar lijkt voor Costa geen geheimen meer te hebben. Eerder is de vraag aan de orde welke onbekende ideeën er nog in hemzelf verscholen liggen. Allerminst leidt de ‘extreme’ muzikaliteit van Costa tot een uitspatting van virtuositeit. Zijn spel ademt juist eenvoud en kleur. De melodieën die Costa op zijn snaren tokkelt, resoneren als een menselijke stem. Daarbij aangetekend dat het belcanto ook een manier van zingen is. Costa is op zijn best wanneer hij zijn gitaar teder als een wiegeliedje laat mijmeren. Naast expressie is in de muziek ook lichaamstaal een graadmeter voor inspiratie. Alert en geconcentreerd werkte Yamandu zich in het zweet. Hij was bekaf na zijn marathon.
Naar Braziliaans gebruik eindigde het concert met een sing-along. Blij en geïnspireerd keerde iedereen huiswaarts.
Het concert van Yamandu Costa is het eerste in de serie Viva Brasil Concerts. Een aanvulling op het jaarlijks terugkerende Viva Brasil Festival. In de aanloop naar de Olympische Spelen in Brazilië in 2016, organiseert Viva Brasil nu ook een serie concerten van Braziliaanse grootmeesters en talenten. Deze serie wordt gespreid over 2016. Viva Brasil, opgericht in 1994, heeft zich ontwikkeld tot een platform voor Braziliaanse cultuur in Nederland.
Klik hier voor de volledige Jazzflits nummer 249 >>
Yamandu Costa is een buitengewoon getalenteerd musicus. Wereldwijd wordt hij bewonderd door muzikanten die zich laten inspireren door zijn arrangementen en zijn manier van spelen. Op geheel eigen wijze interpreteert hij de klassieke en populaire muziek van Braziliaanse meesters als Baden Powell en Antonio Carlos Jobim. Stijlen uit het zuiden van Brazilië, Uruguay en Argentinië en invloeden van meesters als Lucio Yanél en Astor Piazzolla, zijn niet uit zijn werk weg te denken. Ook zijn er invloeden uit de Caraïben en van dixieland in zijn muziek aanwezig. Costa deinst nergens voor terug. Moeiteloos verweeft hij akkoorden in zijn stukken waar menig jazzgitarist zich de vingers bij aflikt.
In de muziekdocumentaire Brasileirinho (2005) van Mika Kaurismmaki, over de Braziliaanse choro in Rio de Janeiro, vertelt Yamandu Costa over zijn muzikale erfenis. [...] “Een familie van spontane muzikanten, barstend van leven en talent. Mijn moeder van Italiaanse afkomst, mijn vader, Braziliaan, zijn geëngageerd in de cultuur dankzij het toeval, het talent. Uit dat huwelijk ben ik geboren. Ik ademde muziek. Muziek doet me goed, maakt me gelukkig. Door dat huwelijk ben ik gek op geluid, op muziek, die manier van voelen, dat onbestaande woord, die onbestaande kleur. Ik maak deel uit van dat gevoel. Dat is wat ik zoek in mijn muziek.”
Over zijn instrument zegt hij: [...] “De 7-snarige gitaar is een heel orkest, een orkestrale gitaar. Een intelligente gitaar die naar intelligentie snakt. Een gitaar die niet blind speelt, die geen zekerheid biedt. Het is een instrument dat ideeën aanreikt.”
Vol overgave speelde Costa vijf kwartier aaneengesloten door en gaf het beste van zichzelf. In zijn spel bracht hij alle facetten uit de Braziliaanse muziek bijeen en maakte die tot een ongekende belevenis. Hij speelde composities van zichzelf en van onder anderen Pixinguinha, Tom Jobim en Baden Powell, de grote meesters uit het (nabije) verleden.
Costa is een onwaarschijnlijk complete gitarist. Hij heeft alle facetten van zijn instrument verkend. Moeiteloos combineert hij de mogelijkheden van de gitaar in zijn spel. De gitaar lijkt voor Costa geen geheimen meer te hebben. Eerder is de vraag aan de orde welke onbekende ideeën er nog in hemzelf verscholen liggen. Allerminst leidt de ‘extreme’ muzikaliteit van Costa tot een uitspatting van virtuositeit. Zijn spel ademt juist eenvoud en kleur. De melodieën die Costa op zijn snaren tokkelt, resoneren als een menselijke stem. Daarbij aangetekend dat het belcanto ook een manier van zingen is. Costa is op zijn best wanneer hij zijn gitaar teder als een wiegeliedje laat mijmeren. Naast expressie is in de muziek ook lichaamstaal een graadmeter voor inspiratie. Alert en geconcentreerd werkte Yamandu zich in het zweet. Hij was bekaf na zijn marathon.
Naar Braziliaans gebruik eindigde het concert met een sing-along. Blij en geïnspireerd keerde iedereen huiswaarts.
Het concert van Yamandu Costa is het eerste in de serie Viva Brasil Concerts. Een aanvulling op het jaarlijks terugkerende Viva Brasil Festival. In de aanloop naar de Olympische Spelen in Brazilië in 2016, organiseert Viva Brasil nu ook een serie concerten van Braziliaanse grootmeesters en talenten. Deze serie wordt gespreid over 2016. Viva Brasil, opgericht in 1994, heeft zich ontwikkeld tot een platform voor Braziliaanse cultuur in Nederland.
Klik hier voor de volledige Jazzflits nummer 249 >>